(1) Ngày tết nói chuyện văn hóa rượu vang

Ngày tết nói chuyện văn hóa rượu vang

Trong những năm gần đây khi kinh tế và hội nhập của Việt Nam ngày một hòa vào đời sống của thế giới thì rượu vang cũng theo cánh cửa mở ấy vào Việt Nam ngày một nhiều và đa dạng hơn.

Rượu vang, nguồn đam mê của nhiều đấng mày râu 

Courtesy of blog.positscience.com

Rượu vang xuất hiện mọi nơi từ các cửa hàng chuyên bán các loại vang nổi tiếng của thế giới tới siêu thị lớn và người ta cũng thấy vang nội địa sản xuất tại Đà Lạt xuất hiện tại nhiều thành phố kể cả nông thôn.


Ban đầu khi chưa biết hương vị của vang, vị chát của nó làm người ta nhìn vang với ánh mắt nghi ngại nhưng lâu dần, từ người này lan sang người khác người ta uống rượu vang hầu như trong mọi trường hợp có cuộc vui hay họp bạn, mặc dù vang không phải là thứ có chất cồn duy nhất có thể làm tăng hưng phấn cho những cuộc vui như thế.

Tại hải ngoại, người Việt đã sử dụng vang như một thứ nước uống thay cho bia hay rượu mạnh từ rất lâu. Các loại vang đắt tiền không phải là chọn lựa của đa số bởi nhiều lý do khác nhau, tuy nhiên khuynh hướng trong nhà nên có vài nhãn hiệu vang ngon đã từ lâu góp phần thay đổi cách thưởng thức của cộng đồng Việt Nam xa xứ. Hàng ngàn chai vang khăp thế giới được kiều bào mua thử và chai nào còn ở lại với họ kể như hãng rượu đã thành công khi chinh phục được khầu vị người Việt, những người từng nếm rất nhiều cay đắng trên con đường tìm tới bến bờ tự do.

Tuy nhiên với những người mới bắt đầu thấy vang ngon trong một lần tình cờ uống thử thì việc còn lại là tìm mua một chai vang ngoài tiệm thật không dễ dàng chút nào. Trong hàng ngàn chai mang đủ quốc tịch nằm trên kệ ấy bạn sẽ chọn chúng ra sao? Với chúng tôi người đang chia sẻ với quý vị đây thì tôi ưu tiên cho những chai vang nào có design đẹp hay chí ít thì cái logo cũng ấn tượng và chinh phục được tôi vốn là một họa sĩ luôn lấy cái đẹp dẫn dắt mọi chuyện.

Tuy nhiên không ít lần tôi đã bị hố, và hố nặng nữa là đằng khác. Vẻ đẹp của cái nhãn không bảo đảm được phẩm chất của rượu, và ngay cả khi một chai rượu đắt tiền thì người nói ngon kẻ nói chua người nọ lại nói chát là chuyện thường gặp khi uống rượu vang.

Ngắm màu của nó, nếm vị của nó và ngửi mùi hương quyến rũ của nó để rồi cuối cùng thưởng thức vang là cả một nghệ thuật, vì vậy nếu không biết những động tác căn bản này thì người uống vang sẽ thiếu mất một khâu quan trọng nhất trước khi bắt đầu uống những ngụm vang đầu tiên, điều mà nhà báo kỳ cựu Lê Văn gọi là món quà của Thượng đế.

Nhà báo Lê Văn là Trưởng ban Việt Ngữ của đài Tiếng nói Hoa Kỳ (VOA) suốt 38 năm từ năm 1964 cho tới khi ông về hưu vào năm 2002. Ông đã đi nhiều, nghiên cứu nhiều và đặc biệt tỏ ra rất nặng lòng với các loại rượu vang, nhất là vang của Pháp nơi nổi tiếng đã trồng và sản xuất hàng trăm loại rượu vang ngon nhất thế giới.

Năm 2003 ông đã cho ra mắt cuốn sách có tên “Rượu vang, món quà của Thượng đế” để chia sẻ những kinh nghiệm của ông về loại nước có cồn đặc sắc này.

Trong không khí tết Giáp Ngọ, chúng tôi mời ông giải thích vài điều quan trọng nhất về loại thức uống này, hy vọng kinh nghiệm của ông sẽ giúp chúng ta có cái nhìn khác sâu hơn về vang và từ đó nắm thêm những bí quyết thưởng thức chúng.

- Xin được cám ơn ông, tuy hôm nay là mùng hai tết Giáp Ngọ nhưng ông cũng cho phép chúng tôi thực hiện cuộc phỏng vấn này. Như ông thấy muốn uống thử một chai vang do tự tay mình mua thật không dễ dàng tí nào, ông có thể cho biết có tiêu chuẩn nào nhất định khi chọn mua một chai vang hay không?

-Cách chọn rượu đầu tiên tôi vẫn có nguyên tắc cơ bản là rượu nào mình uống mình nếm thử và ưng ý thì đó là rượu ngon rượu tốt đối với mình và không cần phải có một tiêu chuẩn chắc chắn nào cả.

Các ông chuyên gia về rượu vang viết trên các tạp chí có uy tín thì người ta đặt ra những tiêu chuẩn của người ta nhưng nhiều khi mỗi một người chúng ta có khẩu vị riêng biệt của mình. Người thì ưa uống rượu nó ngọt ngọt mọt chút cho dễ uống, đó là những người mới bắt đầu đi vào thế giới rượu vang

Người uống lâu rồi thì thấy, à! uống ngọt ngọt như vậy nó có vẻ lợ và không hợp với đồ ăn cho nên dần dần họ bỏ bớt vị ngọt đi, họ tiến lên nếm thử những thứ rượu mà vị của nó đậm đà hơn, nó thích hợp với từng món ăn một thì đó là trình độ của họ đã cao hơn thành ra ở mỗi giai đoạn mỗi người có một sở thích riêng biệt nào đó.

Cái sở thích của mình chính là tiêu chuẩn thì dựa vào đó mà lựa chọn rượu vang thôi. Tuy nhiên cũng có một số những thứ rượu mà người ta có thể khuyến nghị để cho người mới bắt đầu uống có thể khám phá rượu vang. Các loại rượu ấy không cần phải tốn nhiều tiền, một khi mình đã uống lâu rồi đã có kinh nghiệm đã biết thứ rượu nào cao cấp thứ rượu nào ngon hơn thứ nào thì chứng đó chúng ta mới bắt đầu khám phá dần dần cái thế giới rượu vang rất mênh mông đó.

- Đối với các loại rượu mạnh thì rõ ràng là càng đắt tiền thì rượu càng ngon. Trường hợp của vang thì có thể áp dụng được điều này hay không?

- Không cần gì phải nhiều tiền! Ta cứ dần dần tìm ra loại rượu ưa thích đấy là cái thú của ngưởi đi vào thăm dò, khám phá thế giới rượu vang, tức là một thứ đồ uống mà bây giờ hầu như phổ biến khắp thế giới. Người Việt Nam chúng ta càng ngày càng hội nhập nhiều vào nền kinh tế toàn cầu tiếp xúc với bạn bè với khách hàng ngoại quốc cho nên không thể không biết đến rượu vang, đấy là điều tôi muốn nói.

- Vâng, thế nhưng cứ đứng trước một kệ rượu vang là tôi lại choáng váng. Không những với cái tên của hãng sản xuất mà là thể loại của chúng. Nào là Merlot, rồi Chardonnay, Cabernet Sauvignon….Không thể biết mỗi loại ấy nó có đặc điểm gì và nó ngon trong trường hợp nào…

- Rượu vang nó tùy loại, có những loại mà người ta làm ra với mục đích uống ngay thí dụ như rượu beaujolais. Loại người ta làm ra để lâu ngày càng lâu nó càng đậm, càng trầm xuống cái vị nó càng merlot down. Merlot down tức là nó tựa như là kín mùi thì loại này người ta phải làm theo một công thức, một phương pháp khác để thích hợp với thời gian kéo dài làm cho nó dần dần chím muồi đi.

Như vậy thì không nhất thiết rượu càng cũ bao nhiêu thì càng ngon bấy nhiêu và càng đắt tiền bấy nhiêu. Không, không phải vậy. Cái chai rượu Beaujolais chẳng hạn như tôi vừa nói, tức là rượu vang của Pháp, nếu chúng ta mua về và chúng ta không uống ngay mà để lại vài ba năm thì rượu đó nó bắt dẩu xuống dốc! phẩm chất của nó kém dần đi bởi vì loại vang đó nó quý ở chỗ cái “taste”, cái vị của nó phải tươi mát, phải mới mẻ thì nó mới đem lại cho ta một sự thích thú khi chúng ta nếm nó cùng với những món ăn nhẹ nhàng ngay cả seafood tức là đồ biển cũng vẫn rất tốt dù nó là rượu đỏ.

Thế nhưng có những chai rượu làm ở vùng Bordeaux của Pháp thì phải đợi từ 5 cho tới 10 năm hẳn mở ra uống. Nểu uống sớm quá thì nó chưa đạt tới mức độ ngon nhất của nó. Nó chưa đến đỉnh cao phẩm chất của nó cho nên uống như vậy là uổng là phí vì chai rượu ấy thường là đắt tiển có khi năm bảy chục hay một vài trăm đô la hay hơn nữa.

Chúng ta giữ nó, phải bảo tồn nó ở một nơi thích hợp. Ở một chỗ mát mẻ không có ánh sáng, không bị những tiếng động chung quanh gây ra những chấn động với nó. Tới chừng đó nó sẽ cho ta một thứ rượu vang rất ngon. Nhưng mà như tôi đã nói nó phải tùy loại rượu không phải loại nào cũng để lâu được đâu. Có những loại càng để lâu càng dở. Đó là một sai lầm rất nhiều người mắc phải cứ tìm mua những chai nào thật cũ và cho rằng là rượu vang quý, mở ra nhiêu khi uống chua lè bở vì đến lúc ấy thì rượu đã trở thành dấm rồi cho nên không được.

- Đôi khi tôi cũng có thử một ít vang trắng thì thấy nó nhẹ hơn và ngọt hơn chứ không có vị chát. Xin ông cho biết loại vang trắng thì người ta dùng trong trường hợp nào và từ loại nho nào tương đối ngon nhất thưa ông?

- Mỗi một loại rượu vang nó được làm theo một công thức khác nhau và bằng một loại nho khác nhau cho nên mùi vị của nó cũng khác biệt. Mùi vị của mỗi loại rượu vang đều có nét đặc biệt của nó và nó thích hợp với một loại đồ ăn nào đó. Bây giờ người ta có khuynh hướng là những người đi làm công hay tư sở, sau một ngày làm việc mệt mỏi họ muốn ghé vào một cái quán nho nhỏ, kêu một ly rượu uống mà không cần phải ăn, như một loại khai vị thì đấy là loại rượu vang làm bằng nho trắng. Nho Chardonnay hay là loại nho Sauvignon Blanc là những loại khai vị, ngồi nói chuyện tán dóc với bạn bè cho nó thư giãn sau một ngày làm việc căng thẳng. Loại đó nó nhẹ nhàng thôi và làm bằng loại nho trắng.

Đến khi người ta chuyển qua ăn cơm dù là cơm Việt Nam hay cơm Pháp cơm Ý hay cơm Tàu chăng nữa thì ly rượu vang nhiều khi nó vẫn thích hợp. Nó nâng cao mùi vị, nâng cao sự thích thú của thực khách cho nên chừng đó lại phải lựa chọn loại rượu vang nào cho hợp với món ăn.

Thưa quý vị do thời gian không cho phép phần hai của chúng tôi sẽ được phát trong chương trình tuần tới sẽ nói về cách thử rượu cũng như loại vang nào thích hợp nhất cho các loại thịt hay thức ăn gì. Mong quý vị tiếp tục theo dõi

Mặc Lâm - RFA 2014-02-01