Thứ Sáu, 24 tháng 5, 2013

Học kỳ quân đội: "Mùa hè đỏ lửa"

"Mùa hè đỏ lửa"

- Cậu bé trong hình khoảng 10 - 11 tuổi (có khi bé hơn), tuổi ấy có nên cầm đến khẩu súng chưa nhỉ. Trong khi xã hội đang cấm kinh doanh các loại đồ chơi bạo lực (súng ống, dao kiếm ... ) thì một cơ quan thuộc Trung Ương Đoàn TNCSHCM đưa lên một hình ảnh một cậu bé cầm súng, trợn mắt nhìn mọi người đúng hay sai ? 
- Nếu một người nước ngoài nào đó nhìn vào bức hình này, liệu họ có thể suy nghĩ rằng chúng ta đang dạy cho con em mình sự hiếu chiến có gì sai không nhỉ.
- Ở lứa tuổi như cậu bé trong hình mà mặc đồ lính, đeo súng liệu có đúng với các quy ước của Liên Hiệp Quốc không nhỉ ?
- Thêm cái khẩu hiệu "Mùa hè đỏ lửa" lại càng khó hiểu, mùa hè đỏ lửa nghĩa là sao ? dạy cho các em điều gì mà phải tạo ra cả một mùa hè đỏ lửa. Chúng ta dạy cho con em mình sự nhân ái, sự yêu hòa bình v.v... mãi vẫn chưa được, vậy mà bây giờ TƯ Đoàn còn thêm cái mùa hè đỏ lửa nữa thì đừng trách sao đám nhóc bây giờ hở một cái là đâm nhau như giết heo.


- Có thống kê nào để đánh giá xem hiệu quả của các học kỳ quân đội này như thế nào ? bao nhiêu phần trăm học viên chuyển biến thật sự sau khóa học, Hay cuối cùng cũng chỉ là hình thức kinh doanh khi học phí không hề rẻ cho một tuần học.
Nói gì thì nói, người làm ra cái hình quảng cáo trên não đã phẳng, nhưng có lẽ người duyệt nó não còn siêu phẳng.


BIỂU GIÁ HỌC PHÍ CHƯƠNG TRÌNH HỌC KỲ QUÂN ĐỘI HÈ 2013

* Học phí (HP) CÁC LỚP THIẾU NHI: KIM ĐỒNG, LÊ VĂN TÁM, TRẦN QUỐC TOẢN:
3,700,000Đ/chiến sỹ
HP bao gồm: 02 quần lửng K07; 2 áo thun chương trình; ba lô, nón bêrê, tập bút, dụng cụ huấn luyện, quà tặng gia đình, ăn nghỉ tiêu chuẩn.

* HP LỚP BỘ BINH NÂNG CAO ĐỒNG NAI:
4,500,000Đ/chiến sỹ
HP bao gồm: 02 bộ K07; 2 áo thun chương trình; ba lô lớn, nón rằn ri, tập bút, dụng cụ huấn luyện, quà tặng gia đình, ăn nghỉ tiêu chuẩn.

* HP CÁC LỚP BỘ BINH NÂNG CAO HOA LƯ 1 VÀ HOA LƯ 2:
5,000,000Đ/chiến sỹ
HP bao gồm: 02 bộ K07; 2 áo thun chương trình; ba lô lớn, nón rằn ri, tập bút, dụng cụ huấn luyện, quà tặng gia đình, ăn nghỉ tiêu chuẩn.

* HP CÁC LỚP SĨ QUAN TƯƠNG LAI:
4,500,000Đ/chiến sỹ
HP bao gồm: 02 bộ K07; 2 áo thun chương trình; ba lô lớn, nón rằn ri, tập bút, dụng cụ huấn luyện, quà tặng gia đình, ăn nghỉ tiêu chuẩn.

* HP LỚP HÀNH TRÌNH ĐẤT THIÊNG CÔN ĐẢO:
7,000,000Đ/chiến sỹ
HP bao gồm: 01 bộ Hải Quân + nón, 1 bộ K07; 2 áo thun chương trình; 01 áo gió chương trình; ba lô đặc biệt, nón tai bèo, tập bút, dụng cụ huấn luyện, quà tặng gia đình, ăn nghỉ tiêu chuẩn.






Học kỳ quân đội không phải 'chiếc đũa thần'

Trước hiệu quả lan tỏa của mô hình giáo dục Học kỳ quân đội, nhiều phụ huynh có tâm lý nhắm mắt "đẩy" con vào đây với hy vọng trẻ sẽ thay đổi hoàn toàn. Song đến khi hiệu quả không như ý, họ lại đâm ra thất vọng.
Nước mắt cậu ấm cô chiêu trong học kỳ quân đội/ Bi hài cho con đi trại hè
Khoảng 3 năm nay, sau thành công của chương trình giáo dục kỹ năng sống mang tên "Học kỳ quân đội" do Trung tâm thanh thiếu niên miền Nam (trực thuộc trung ương Đoàn) khởi xướng, hiện đã có 60 đơn vị khác tổ chức mô hình này. Những tên gọi gần giống như "trại hè quân đội" hay "trại hè kỹ năng sống"... kéo dài từ 4 đến 10 ngày, song chất lượng thì "thượng vàng hạ cám".

Ảnh trẻ rèn luyện trong quân ngũ Clip Nước mắt cậu ấm cô chiêu trong học kỳ quân đội

Những kỹ năng các em đã học cần được 
liên tục rèn luyện trong gia đình. Ảnh: Thi Ngoan.

Một số phụ huynh nhìn nhận về khóa học như một "chiếc đũa thần" nhiệm màu. Họ kỳ vọng chỉ cần học ở đây, trẻ sẽ biến đổi tâm tính hoàn toàn từ xấu trở thành tốt, trong khi bố mẹ không có thời gian chăm sóc đến con. Thậm chí nhiều teen sau khi đi học có những biến đổi tích cực thời gian đầu, song về đến nhà tiếp tục được nuông chiều nên "ngựa quen đường cũ". Chứng kiến cảnh này, cha mẹ lại đâm ra thất vọng.
Như trường hợp của em Dũng từng tham gia học kỳ quân đội do Trung tâm thanh thiếu niên miền Nam (quận 3, TP HCM) tổ chức. Sau khi học lớp Bộ sinh sơ cấp về, em đã biết tự giác gấp mùng mền, chăn chiếu và rửa chén giúp mẹ. "Nhưng được mấy hôm thôi, rồi mẹ bảo không cần phải vất vả, cứ để cho người giúp việc làm. Thế là em cũng thôi luôn", cậu bé 14 tuổi hồn nhiên kể.
Trên một trang diễn đàn làm cha mẹ, phụ huynh có nick name Kim Thuy cũng than thở: "Năm ngoái chắt chiu cả tháng lương để dành cho con trai tham gia học kỳ quân đội. Về đến nhà, được mấy ngày đầu cháu rất ngoan, có vẻ tiến bộ rõ rệt, biết giúp đỡ và thương bố mẹ hơn, nhưng khoảng một tuần sau thì đâu lại vào đó. Tôi nghĩ chương trình 10 ngày chưa đủ mà nên là một hoặc 2 tháng".

Xét từ góc độ giáo dục, Thạc sĩ Giáo dục học Phạm Phúc Thịnh, Chuyên viên tư vấn trung tâm Nhịp cầu hạnh phúc cho rằng, tính cách của một con người cần phải được rèn luyện liên tục và trong thời gian lâu dài chứ không thể chỉ nhờ một khóa học.
"Gieo suy nghĩ gặt hành động. Gieo hành động gặt thói quen. Gieo thói quen gặt tính cách. Gieo tính cách gặt số phận", ông nói. Theo ông, trong quá trình "gieo, gặt" đó, gia đình vẫn là môi trường quan trọng nhất đóng vai trò quyết định, còn nhà trường và xã hội chỉ là nhân tố hỗ trợ hoặc tạo đà bước đầu.
Ông Thịnh nhận định, ngay cả khi cho con theo học tại "chiếc nôi" giáo dục tạo kỹ năng sống nổi tiếng, mà về đến nhà trẻ lại được nuông chiều hoặc cha mẹ không quan tâm tiếp tục giúp con rèn luyện những gì đã học, thì có nhồi nhét kỹ năng nhiều cũng chỉ như muối bỏ biển.
Những bài học vất vả trên thao trường giúp 
trang bị kỹ năng sống cho trẻ. Ảnh: Thi Ngoan.

Cũng trăn trở về vấn đề này, bà Nguyễn Thị Kim Liên, Phó giám đốc thường trực Trung tâm Thanh thiếu niên miền Nam bày tỏ với VnExpress.net, không ít phụ huynh đến ghi danh cho trẻ theo học kỹ năng tại đây trong tâm thế "bỏ tiền để mua nhân cách cho con". Thậm chí khi thấy "quý tử" ăn uống kham khổ trong thời gian nhập ngũ, một số người "xót" con và đề nghị trung tâm đưa đến khách sạn 5 sao để huấn luyện.
Cá biệt hơn, có những bậc sinh thành không làm gương sáng cho con mà bản thân vẫn còn những tật xấu như nói dối, trộm cắp hay làm nghề đâm thuê chém mướn... Nên theo nhìn nhận của bà Liên, dù bản thân các em có tiến bộ sau khóa học thì khi về nhà, trở về với môi trường cũ thì trẻ lại tiếp tục lối sống như trước.
Học kỳ quân đội là mô hình giáo dục kỹ năng dựa trên sự tác động của tập thể, tấm gương của giáo viên và điều phối viên để tác động cải hóa từng cá nhân tham gia. Nếu ở nước ngoài, đây thuần túy là một chương trình giáo dục theo thiết chế quân đội, thì khi về Việt Nam, yếu tố kỷ luật được gạn lọc bớt và thay vào đó đẩy mạnh những giá trị về gia đình, khơi dậy tình yêu thương, lòng biết ơn cha mẹ, ông bà, anh chị em... thông qua những bài học và tấm gương hiếu thảo.
Trên thực tế cũng ghi nhận, nhiều phụ huynh vốn là tiến sĩ, bác sĩ nhưng không bảo ban được con vì khoảng cách tuổi tác. Song khi cho con tham gia những khóa học kỹ năng, các em đã có những thay đổi tích cực nhờ sự giúp đỡ các điều phối viên (vốn là những sinh viên, đoàn viên trẻ xuất sắc đã được đào tạo để am hiểu tâm lý tuổi teen).
Vì thế, theo bà Liên, sau khi trẻ tiếp thu được những bài học giá trị và thay đổi tâm tính theo hướng tích cực thì nhiệm vụ của gia đình phải tiếp tục "nuôi dưỡng" nó. "Chúng tôi cũng chỉ đóng vai trò là yếu tố xã hội phụ trợ, còn gia đình vẫn là nền tảng quan trọng nhất", bà khẳng định.
Khóa 'học làm người nông dân' giúp trẻ biết quý trọng giá trị lao động. Ảnh:Thi Ngoan.

Mặc dù hiện nay chương trình Học kỳ quân đội được biết đến như một mô hình giáo dục kỹ năng sống hiệu quả, song bản thân bà Liên cũng thừa nhận, sự biến đổi này không hoàn toàn giống nhau ở các học viên. "Có em thay đổi hoàn toàn 100% nhưng cũng có em chỉ được 1%, thậm chí có em không tiến bộ... Và chúng tôi vẫn tiếp tục ghi nhận ý kiến, học hỏi để thay đổi chương trình cho phù hợp hơn", bà nói.

Trước ưu tư của nhiều phụ huynh muốn cho con học nhưng băn khoăn vì mức học phí khá tốn kém (trung bình từ 4 đến 20 triệu đồng tùy theo địa bàn và thời lượng), bà Liên giải thích, mức phí này dành để chi các khoản đóng bảo hiểm, ăn uống, quân phục, đồng phục cho học viên và trả thù lao cho giảng viên... Riêng đối với những học sinh nghèo hiếu học, con em gia đình có công với cách mạng, con của cán bộ quân đội... đều được xét miễn giảm phí.

Bên cạnh đó, trung tâm còn có những khóa học kỹ năng miễn phí hoặc giá mềm từ 50.000 đến 1,5 triệu đồng như: học làm nông dân (1,5 triệu đồng trong 3 ngày), trui rèn và trưởng thành (800.000 đồng trong 2 ngày), học làm người có ích (300.000 đồng trong 2 ngày)...

Hiện nay theo chỉ đạo của Bí thư trung ương Đoàn, Trung tâm thanh thiếu niên miền Nam đang tiếp tục tập huấn chuyển giao mô hình học kỳ quân đội này cho 63 tỉnh thành trong cả nước. Một số tỉnh Đăk Lăk, Kiên Giang... đã bước đầu gặt hái thành công khi tổ chức chương trình này.

Học kỳ quân đội đang bị lạm dụng

Chuyện về một trại sinh tuổi teen bị thầy phạt nhét 20 điếu thuốc vào tai, mũi, miệng và đốt lên bắt phải "hút", hay bị bạt tai suýt khóc, phạt bê đá đến chảy máu tay... ở học kỳ quân đội khiến nhiều phụ huynh bức xúc.

Những hình phạt trên được một số học viên tham gia khóa học kỳ quân đội hải quân (do Nhà văn hóa Thanh niên TP HCM tổ chức) phản ánh lại. Có 92 em tuổi từ 12 đến 19 tham gia khóa kỹ năng sống này, diễn ra từ ngày 26/6 đến 3/7.


Khóa học kỳ quân đội "Thanh niên Việt Nam - Biển đảo Việt Nam" do Nhà văn hóa thanh niên tổ chức. Hiện nay cả nước có khoảng 60 đơn vị đã sao chép tổ chức mô hình này. Ảnh: nvhtn.

Trang, một nữ sinh tham gia khóa học trên kể lại, dù đã được nhắc nhở không hút thuốc hay đánh bài nhưng một số trại sinh vẫn tái phạm. Khi phát hiện một bạn nam giấu thuốc lá trong ba lô, thầy hướng dẫn đã phạt bằng cách lấy gần 20 điếu thuốc nhét vào tai, mũi, miệng em này rồi đốt. Cũng trong kỳ trại này, 8 em giấu bộ bài trong bồn cầu, thầy yêu cầu ngậm những lá bài ướt sũng cho đến khi khai ra kẻ "đầu đàn". Các trại sinh khác còn bị phạt bằng cách tát vào mặt nhau vì tội hát nhép...

Nhiều phụ huynh sau khi nghe con thuật lại rất bức xúc, đâm ra hoài nghi về hiệu quả của mô hình giáo dục kỹ năng vốn được xem là "hot" nhất hiện nay. Phụ huynh của một nữ trại sinh tham gia khóa học trên nói: "Cũng may không phải là con tôi, nếu là nó bị phạt như thế tôi sẽ lật tung cái nhà văn hóa ấy lên".


Ông Nguyễn Quang Cường, Phó Giám đốc nhà văn hóa Thanh niên, kiêm Chủ nhiệm các chương trình giáo dục kỹ năng sống và học kỳ quân đội giải thích, những kiểu phạt học sinh như trên không nằm trong chủ trương của đơn vị. Theo đúng "giáo án" thì trong tình cảnh đó, trại trưởng hoặc trung đội trưởng chỉ dùng lời lẽ giáo huấn hoặc phạt cảnh cáo trước tập thể, cùng lắm là trả về gia đình.

Cho rằng những hình phạt trên không có hoặc chỉ là chuyện "có ít nói thành nhiều", song ông Cường cũng thừa nhận vì số lượng trại sinh đăng ký học quá đông nên ông không thể quán xuyến sát sao mọi khóa học. Việc quản lý trực tiếp trại sinh được giao cho đội ngũ trại trưởng, trung đội trưởng là cán bộ đoàn viên và các thủ lĩnh của câu lạc bộ kỹ năng Sao Bắc Đẩu (thuộc Hội liên hiệp thanh niên).


Không thể phủ nhận những tác động tích cực của khóc Học kỳ quân đội đã tạo nên những thay đổi tích cực nơi trẻ. Trong ảnh: những giọt nước mắt hối lỗi của các cậu ấm trong 'đêm gia đình' lớp bộ binh sơ cấp do Trung tâm thanh thiếu niên miền Nam tổ chức. Ảnh: Thi Ngoan.
“Học kỳ trong quân đội” (Semester in Army) là mô hình giáo dục lấy kỷ cương quân đội làm môi trường quân ngũ để rèn luyện thanh thiếu niên. Mô hình này ra đời ở Mỹ, Hàn Quốc. Khi về Việt Nam, chương trình được cải biên, bổ sung cho phù hợp với văn hóa và điều kiện trong nước.
Thầy Nguyễn Thành Nhân (công tác tại Trung tâm Thanh thiếu niên miền Nam) sau một lần tham gia khóa học ở Hàn Quốc đã đưa mô hình này về tổ chức thí điểm tại TP HCM vào năm 2008. Sau 4 năm du nhập về Việt Nam, Học kỳ quân đội đã bước đầu gặt hái những thành công, gây được tiếng vang không những trong nước mà còn thu hút cả Việt kiều khắp thế giới gửi con theo học.

Bà Trần Thị Kim Liên, Phó Giám đốc thường trực trung tâm Thanh thiếu niên miền Nam cho biết, nếu như năm 2008 chỉ có 86 học viên đăng ký, thì đến 2010 có trên 1.000 và hè năm nay là 4.000 em.
Không thể phủ nhận hiệu quả của chương trình học kỳ quân đội đã đem lại những chuyển biến tích cực từ nhận thức, tình cảm đến hành động của một bộ phân thanh thiếu niên. Như trường hợp em Huấn (tham gia lớp bộ binh sơ cấp do Trung tâm thanh thiếu niên miền Nam tổ chức) tâm sự, gia đình em đứng trước nguy cơ tan vỡ vì ba mẹ bất hòa, bữa cơm không bao giờ có đủ mọi thành viên.
Vào "Đêm gia đình", nghĩ về tổ ấm của mình, em đã khóc rất nhiều. Trong lá thư viết cho cha mẹ, Huấn đã bộc bạch hết những trăn trở, mong mỏi của mình về một bữa cơm đầm ấm với đầy đủ mọi người trong nhà. Sau khi đọc những dòng tâm sự của con, cha mẹ của Huấn đã hiểu ra, nhờ đó mà gia đình em đầm ấm trở lại, mọi người ngồi nói chuyện tâm tình với nhau, không còn cảnh lục đục như trước.
Mặc dù vậy, chính những người thầy đầu tiên của học kỳ quân đội cũng thừa nhận, nội dung chương trình vẫn còn nhiều khập khiễng và đang trong quá trình điều chỉnh cho phù hợp với nền văn hóa và tâm lý người Việt. Nhưng hiện nay, khi mô hình học kỳ quân đội đã được tín nhiệm và bắt đầu mang lại lợi nhuận kinh tế thì nhiều đơn vị khác cũng thi nhau sao chép tổ chức, làm ra những sản phẩm "nhái" gây nên cảnh "vàng thau lẫn lộn".
Nhiều nơi đang tổ chức khóa học với tên gọi hoàn toàn trùng lắp hoặc gần giống như “trại hè quân đội”, “chúng em là chiến sĩ”… kéo dài từ một tuần đến 10 ngày. Tuy nhiên chất lượng giáo viên, điều phối viên ở mỗi nơi mỗi khác, ngay giáo án cũng chỉ là sao chép hoặc tự nghiên cứu. Cho đến khi để xảy ra vụ việc tiêu cực từ phía giáo viên thì hình thức phạt cũng chỉ dừng lại ở nội bộ tự kiểm điểm chứ chưa có cơ quan chức năng nào vào cuộc xử lý.
Nhìn từ góc độ khác, một nhà quản lý giáo dục cho rằng, học kỳ quân đội hay bất kỳ một mô hình dạy kỹ năng có thu phí nào cũng chỉ là một loại hình dịch vụ xã hội. Nó ra đời một cách tự phát nhằm đáp ứng nhu cầu của một bộ phận người dân. Và trong cơ chế thị trường "tiền nào của nấy", nếu chất lượng dịch vụ không tốt, mất uy tín thì sớm muộn nó cũng bị “người tiêu dùng” tẩy chay.

Thi Ngoan/ Vnexpress

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét